W zakres protetyki wchodzi uzupełnianie zarówno utraconych tkanek zęba, jak i pojedynczych oraz mnogich braków zębowych. Utrata nawet jednego zęba, pomijając względy estetyczne, nie jest obojętna dla całego układu żucia. Ubytek taki należy jak najszybciej uzupełnić, ponieważ zęby stanowią tak spójny zespół, że zaniechanie tego może prowadzić do przesuwania się i obracania się zębów sąsiadujących z luką, „wydłużania się” zębów przeciwstawnych i zaniku kości. Wszystko to może doprowadzić do utraty kolejnych zębów oraz nieprawidłowości w stawach skroniowo-żuchwowych.
INLAY
To wkłady, których używa się do wypełnienia ubytków. Są ich różne rodzaje. Odlewany wkład jest znany w stomatologii od 100 lat. Najpierw ząb jest odpowiednio opracowywany, następnie odciska się gipsowy wkład w wosku. W końcu odlewa się go w metalu, kompozycie lub materiale ceramicznym. Gotowe wkłady w już ukształtowanej postaci umacnia się w ubytkach cementami lub specjalnymi materiałami klejącymi.
Inlaye umożliwiają odtworzenie powierzchni żującej zęba, a co za tym idzie pełne włączenie go w proces żucia pokarmów, idealne odtworzenie punktów stycznych oraz zachowanie odpowiedniej higieny a co za tym idzie odpowiednie zachowanie higieny.
ONLAY
W dużych ubytkach, także w bocznych zębach leczonych kanałowo (które jeszcze nie kwalifikują się do leczenia protetycznego za pomocą wkładu i korony), wykorzystuje się wkłady onlay lub overlay, pod które preparuje się całą powierzchnię żującą zęba.
Rekonstrukcje kompozytowe wkładu modeluje się w laboratorium i poddaje polimeryzacji za pomocą ciepła wytwarzanego w specjalnym aparacie. Z pomocą żywic adhezyjnych onlay łączony jest z tkankami zęba, co zapewnia szczelność bo eliminujemy efekt skurczu polimerowego, który istnieje podczas wykonywania wypełnienia metodą gabinetową.
Uzupełnienia inlay i onlay robione są z kompozytu, porcelany lub złota. Wkłady (nakłady) porcelanowe to obecnie najnowocześniejsze rozwiązanie. Metoda pośrednia, użyta do modelowania ubytku w laboratorium, pozwala na prawie idealne odtworzenie anatomicznego kształtu zęba oraz jego punktów stycznych. Porcelana odlewana lub tłoczona pod ciśnieniem daje jeszcze lepsze efekty. Równie dobrym co porcelana materiałem do wykonywania onlay i inlay jest złoto. Jest idealnym materiałem do wykorzystywania w jamie ustnej, ponieważ prace ze złota zapobiegają powstawaniu próchnicy wtórnej – mają działanie bakteriostatyczne. Jedynym mankamentem jest brak pełnej estetyki – inlay (onlay) złoty odróżnia się kolorem od pozostałych zębów.
PROTEZY OSIADAJĄCE
Są to uzupełnienia ruchome wykonywane z tworzywa akrylowego. Głównym wskazaniem do ich stosowania są przypadki bezzębia lub rozległych braków w uzębieniu, kiedy nie ma możliwości wykonania innych rodzajów uzupełnień (protez szkieletowych, stałych, opartych na implantach).
PROTEZY TYPU OVERDENTURE
Protezy typu overdenture to ruchome uzupełnienie protetyczne, pokrywające na całej powierzchni korzeń lub korzenie resztkowego uzębienia lub implanty. Protezy te utrzymywane są na korzeniach lub wszczepach poprzez system zatrzasków (najczęściej kulkowych). Są to uzupełnienia spełniające wymogi estetyki, chroniące kości szczęk przed zanikiem oraz zapewniające akceptowalny komfort dla pacjenta. Warunkiem koniecznym jednak w przypadku użytkowania tego typu protez jest opanowanie przez pacjenta zasad utrzymywania idealnej higieny jamy ustnej i regularne zgłaszanie się na wizyty kontrolne!
Warto zwrócić uwagę na możliwość wykonania protezy overdenture oparte na zaledwie 2 implantach w żuchwie i szczęce u pacjentów bezzębnych, co przy względnie przystępnych kosztach, diametralnie poprawia komfort użytkowania w porównaniu do protez całkowitych osiadających.
PROTEZY NATYCHMIASTOWE
Proteza natychmiastowa to ruchome uzupełnienie protetyczne, które zostaje oddane pacjentowi bezpośrednio po usunięciu zębów w czasie działania znieczulenia. Wszystkie czynności związane z wykonaniem protezy są przeprowadzane przed usunięciem zębów. Takie postępowanie pozwala na uniknięcie przykrej dla pacjenta sytuacji braku zębów, zapewnia normalne warunki życia i możliwość kontynuowania pracy zawodowej. Wpływa również bardzo korzystnie na gojenie się ran poekstrakcyjnych. Stosowanie tego typu rozwiązania wiąże się jednak z koniecznością bezwzględnego przestrzegania zaleceń lekarza protetyka, zgłaszania się na częste wizyty kontrolne oraz utrzymania wzorowej higieny jamy ustnej i protezy.Są to protezy czasowe. Przygotowują do wykonania protez docelowych.
PROTEZY SZKIELETOWE
Protezy szkieletowe to nowoczesne, ruchome uzupełnienia protetyczne. Proteza taka opiera się nie tylko na dziąsłach i błonie śluzowej, ale również na zębach – nie powoduje więc wzmożonego zaniku kości i dziąseł. Wykonana prawidłowo może służyć pacjentowi przez długie lata. Podstawowe części protezy szkieletowej to metalowa baza (szkielet) oraz akrylowe elementy odbudowujące brakujące tkanki (zęby i podłoże).
MOSTY KONWENCJONALNE
Most to uzupełnienie na stałe osadzone w jamie ustnej. Takie rozwiązanie zapewnia pacjentowi doskonały efekt estetyczny, czynnościowy oraz wygodę użytkowania. Główną niedogodnością w przypadku mostów konwencjonalnych jest konieczność szlifowania przynajmniej dwóch zębów sąsiadujących z luką. W zależności od lokalizacji braku zębowego, upodobań pacjenta oraz wymagań estetycznych stosuje się mosty pełnoceramiczne – najlepszy efekt kosmetyczny lub złożone, w których metalowy „szkielet” pokryty jest materiałem estetycznym (porcelaną, kompozytem) imitujący barwą i kształtem brakującą część uzębienia. Uzupełnienia te mogą być wykonywane zarówno na zębach naturalnych, jak i implantach.
MOSTY ADHEZYJNE
W celu uniknięcia konieczności szlifowania często zdrowych tkanek zęba, w przypadku pojedynczych braków zębowych, szczególnie w odcinku przednim, w naszej klinice z powodzeniem stosujemy system mostów adhezyjnych. Pozwala on na osiągnięcie doskonałych efektów estetycznych i komfortu pacjenta, bez konieczności szlifowania zębów sąsiednich. Istotą metody jest odbudowanie brakującego zęba przy użyciu materiału kompozytowego nowej generacji i przytwierdzeniu go do powierzchni językowych (wewnętrznych) zębów sąsiednich za pomocą wytrzymałego i niezwykle trwałego włókna szklanego. System ENAMEL plus może być również stosowany do wykonywania licówek i wszelkich estetycznych korekt koron zębowych.
KORONY PROTETYCZNE I WKŁADY KORONOWO-KORZENIOWE
Korona protetyczna to proteza stała pokrywająca zniszczoną koronę zęba lub odbudowująca ją przypadku całkowitej utraty. Jako przęsło w moście lub na implancie. Zęby bardzo zniszczone lub osłabione leczeniem kanałowym wzmacniane są natomiast wkładami koronowo-korzeniowymi, które można przyrównać do metalowych „ćwieków” wklejonych do kanału zęba na którym jest umieszczona czapeczka stanowiąca retencję dla korony i pokrytych koroną protetyczną. Wkłady koronowo-korzeniowe w zależności od wskazań mogą być wykonane z: metalu, stopów szlachetnych, pełnoceramiczne. Korony protetyczne mogą być wykonywane zarówno na zębach naturalnych, jak i implantach.
UZUPEŁNIENIA PROTETYCZNE OPARTE NA IMPLANTACH
Wprowadzenie implantów zrewolucjonizowało oblicze współczesnej protetyki, otwierając drogę zupełnie nowym rozwiązaniom terapeutycznym. Wykorzystując implanty jako podbudowę można zaplanować różnorodne uzupełnienia protetyczne: protezy całkowite typu overdenture, mosty uzupełniające całkowite lub częściowe braki uzębienia lub braki pojedynczych zębów.
PRZEBIEG LECZENIA
- Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad ogólny i specjalistyczny, których celem jest uzyskanie informacji na temat schorzeń ogólnych mogących mieć wpływ na planowanie leczenia protetycznego, poznanie przyczyny utraty zębów, nawyków higienicznych oraz potrzeb i oczekiwań pacjenta. Następnym etapem procesu diagnostycznego jest badanie kliniczne pozwalające ocenić lekarzowi stan uzębienia, dziąseł i błony śluzowej, warunki zgryzowe i rozmieszczenie braków zębowych. Niezbędnym badaniem dodatkowym jest zdjęcie rentgenowskie, zwykle pantomograficzne. W trakcie pierwszej wizyty często pobierane są też wyciski potrzebne do sporządzenia modeli diagnostycznych. Dopiero te powyższe elementy łącznie pozwalają na opracowanie planu leczenia.
- W trakcie drugiej wizyty lekarz zapoznaje pacjenta z planem leczenia, przedstawia mu możliwe rozwiązania terapeutyczne, podając ich zalety i niedoskonałości. Następnie pacjent podejmuje decyzję o przyjęciu bądź odrzuceniu przedstawionej propozycji.
- Leczenie przedprotetyczne. Przed rozpoczęciem właściwego leczenia konieczne jest przygotowanie jamy ustnej, na które mogą się złożyć:
- Leczenie chirurgiczne – usunięcie zębów nienadających się do odbudowy, utrudniających lub wręcz uniemożliwiających prawidłowe leczenie protetyczne, przygotowanie podłoża kostnego i błony śluzowej do leczenia protetycznego;
- Leczenie zachowawcze – wyleczenie ognisk próchnicowych, profesjonalne oczyszczenie zębów, leczenie kanałowe;
- Leczenie ortodontyczne – zamknięcie przestrzeni między zębami lub zmiana położenia zębów;
- Leczenie właściwe: ten etap terapii przebiega różnorodnie w zależności od opracowanego planu leczenia;
- Wizyty kontrolne: moment oddania uzupełnienia protetycznego nie jest końcem leczenia stomatologicznego. Dla pełnego wykorzystania potencjału dobrego uzupełnienia protetycznego konieczne jest stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarza protetyka i zgłaszanie się na wizyty kontrolne, podczas których lekarz ocenia zmieniające się warunki w jamie ustnej i funkcje protezy. W razie potrzeby dokonuje niezbędnych korekt i napraw.